10-yanavar kuni prezident Shavkat Mirziyoyev Jizzaxda elektromobillar ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish bo‘yicha topshiriq berdi.
Oxirgi besh yil ichida kamida beshta kompaniya O‘zbekistonda elektromobil ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish niyati borligini ma’lum qildi. “Spot” mamlakatning bu boradagi siyosati qanday o‘zgargani va nimalarga erishilganini aniqladi.
2017-yil, 1-dekabr
Prezident Innovatsiyalarni rivojlantirish vazirligining mamlakatni rivojlantirishning uzoq muddatli ssenariylarini hisobga olgan holda texnologiyalarni joriy etishning asosiy vazifa va funksiyalarini tasdiqlash to‘g‘risida qaror qabul qildi.
Zamonaviy yuqori texnologiyali ishlab chiqarishni, jumladan, yangi avlod transporti, robototexnika va boshqa turdagi yuqori texnologiyali mahsulotlarni mahalliylashtirish loyihalarini amalga oshirish vazirlikning vazifalaridan biri hisoblanadi.
2018-yil, 1-iyun
Matbuot anjumanida “O‘zavtosanoat” boshqaruvi raisi Umidjan Salimov kompaniyada kelajak avtomobillari — elektromobillar ishlab chiqarishni tashkil etish ustida ish olib borilayotganini ma’lum qildi.
Toshkentdagi Turin politexnika universitetining Innovatsiya markazida mamlakatda elektromobillar ishlab chiqarish bilan shug‘ullanuvchi maxsus guruh tashkil etilgan.
Biroq ular faqat elektromobillar bilan cheklanishni rejalashtirmagan. Kelajakda elektr velosipedlar, elektrobuslar va yengil tijorat elektr jihozlari ishlab chiqarila boshlanadi.
2018-yil, 9-iyun
Innovatsion rivojlanish vazirligida “Changan Automobile Group” vakillari bilan uchrashuv bo‘lib o‘tdi, unda Xitoy kompaniyasi Farg‘ona vodiysida kelgusida mahalliylashtirish istiqboliga ega elektromobillarni yig‘ish sexini qurish imkoniyatlarini ko‘rib chiqish niyatini bildirdi.
Loyiha muvaffaqiyatli boshlangan taqdirda yiliga mingta elektromobilni (Spark va Nexia analoglari) SKD yig‘ishni amalga oshirish rejalashtirilgan edi.
2018-yil, 26-iyul
Prezidentning “2018−2019-yillarda investitsiya va infratuzilma loyihalarini amalga oshirishni jadallashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida"gi qaroridan ma’lum bo‘lishicha, Xitoyning “Xenan Suda” kompaniyasi 2019−2020-yillarda Buxoroda elektromobillar ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yishi mumkin. Loyiha qiymati $64 mln.ga baholangan.
2018-yil, 20-sentabr
2019-yil oxiriga qadar Asaka shahrida elektromobillar ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish rejalashtirilgan edi. Koreyaning “Rooper teikom Co” kompaniyasi loyihaga sarmoya kiritish niyatida edi. Ular O‘zbekistonda elektromobillar ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish loyihasiga $2 mln.gacha sarmoya kiritmoqchi edi.
2019-yil, 30-iyul
Vazirlar Mahkamasining yaqin yillarga mo‘ljallangan investisiya loyihalari ro‘yxatini tasdiqlovchi qaroridan ma’lum bo‘lishicha, Andijonning Xonobod shahrida elektromobillar ishlab chiqarishni tashkil etish ko‘zda tutilgan.
Loyiha 1 trln so‘mga baholandi. Tashabbuschi “Oltin yer Himoya” edi. Korxonani ishga tushirish 2021-yilning iyuliga mo‘ljallangandi.
2019-yil, 15-sentabr
Prezident Qo‘qonga tashrifi chog‘ida “Shaffof omadli sanoat” xususiy korxonasida bo‘ldi. Kompaniya 2021-yildan elektromobillar ishlab chiqarishni boshlashni rejalashtirgandi.
Xitoyning “Silk Road” kompaniyasi bilan hamkorlikda amalga oshirilgan loyihaning umumiy qiymati $30 mln.ni tashkil etdi.
Dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra, mahalliy elektromobilning smeta qiymati $3000ni tashkil etadi. Birinchi yilda 2000 dona ishlab chiqarish rejalashtirilgandi.
2019-yil, 18-dekabr
Hukumatning “2020−2024-yillarda Farg‘ona viloyatining Marg‘ilon va Qo‘qon shaharlarini kompleks ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish to‘g‘risida"gi qaroriga asosan xususiy korxonada elektromobillar ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yilgani ma’lum bo‘ldi.
“Shaffof omadli sanoat” 2022-yil oktabr oyiga mo‘ljallangan. Ishlab chiqarish quvvati yiliga 2000 ta avtomobilni tashkil etadi.
2020-yil, 14-avgust
Qo‘qon shahrida “Shaffof omadli sanoat” korxonasi tomonidan elektromobillar ishlab chiqaradigan zavod qurilishi boshlandi.
2020-yil, 29-dekabr
Vazirlar Mahkamasining qaroriga ko‘ra, “O‘zavtosanoat” ishlab chiqarishni faqat elektromobillar ishlab chiqarishga o‘tkazishi shart. Kompaniyaga 2021-yil 1-fevralgacha tegishli konsepsiya loyihasini ishlab chiqish topshirildi.
2021-yil, 9-sentabr
Toshkentda bo‘lib o‘tgan Liberal-demokratik partiyasining X qurultoyida Shavkat Mirziyoyev “Yangi O‘zbekiston strategiyasi” saylovoldi dasturining asosiy yo‘nalishlari haqida gapirdi.
Xususan, “yashil iqtisodiyot"ni rivojlantirishga to‘xtalib, elektr transportini rivojlantirish bo‘yicha ham elektromobillar ishlab chiqarish, ham ulardan foydalanish bo‘yicha alohida dastur qabul qilinishini vaʼda qildi.
2021-yil, 28-sentabr
Farg‘onada “Central Asia Motors” korxonasi negizida elektromobillar ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish rejalashtirilmoqda, bu haqda davlat rahbarining 2022−2024 yillarga mo‘ljallangan investitsiya dasturi to‘g‘risidagi qarori loyihasidan kelib chiqadi.
Yiliga 10 ming avtomobil ishlab chiqarish quvvatiga ega loyihaning umumiy qiymati $55 mln.ga baholanmoqda.
Loyiha Xitoyning “Hong Kong ZRSC Technology” kompaniyasi bilan hamkorlikda amalga oshiriladi. Ishlab chiqarish boshlanishi 2022-yil dekabrida kutilgan edi.
2021-yil, 19-oktabr
Farg‘ona viloyati hokimligi matbuot xizmati xabar berishicha, viloyat rahbari Xayrulla Bazarov “Central Asia Motors” korxonasida elektromobillar ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish borasidagi ishlar bilan tanishdi.
Barcha ishlarni yakunlash 2022-yilgacha rejalashtirilgandi. Ma’lum bo‘lishicha, Farg‘ona mexanika zavodi hududida joylashgan korxonada yiliga 10 ming donagacha yengil va yuk avtomobillari hamda ular uchun ehtiyot qismlar ishlab chiqariladi.
2021-yilning dekabr oyida konveyerdan 4 ta yengil avtomobil va 8 ta elektr yuk mashinasidan iborat sinov partiyasi chiqishi kerak edi.
2021-yil, 8-noyabr
Buxoro shahar Kengashining O‘zLiDePdan saylangan deputati Komiljon Qudratov Janubiy Koreya bilan hamkorlikda elektromobillar ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish rejalari haqida gapirdi.
Shuningdek, “Ideal Lift” boshqaruvchi direktori Qudratov Janubiy Koreyaning “Songuo Mobility Innovation Co” kompaniyasi delegatsiyasi bilan muzokaralar o‘tkazdi.
Unda Buxoroda yiliga 30 ming dona elektromobil ishlab chiqarishni tashkil etish rejalari muhokama qilindi. Loyiha $1,21 mlrd.ga baholangan.
2022-yil, 15-fevral
Shavkat Mirziyoyev avtomobilsozlik bo‘yicha yig‘ilish o‘tkazib, elektr transporti sohasiga to‘xtaldi. U uch oy muddatda elektromobil sanoatini rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqish vazifasini qo‘ydi.
U materiallar va butlovchi qismlarni mahalliylashtirish dasturi, shuningdek, elektromobillarga qo‘yiladigan standartlar va talablardan iborat.
Yil oxirigacha sohada xorijiy kompaniyalar bilan strategik hamkorlikni kelishib olish topshirildi. Ular yordamida O‘zbekistonda elektromobillar ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yiladi.
2022-yil, 17-fevral
“O‘zavtosanoat” rahbari o‘rinbosari Aziz Shukurov o‘zining LinkedIn’dagi sahifasida O‘zbekiston Xitoyning “BYD” kompaniyasi bilan elektromobillar ishlab chiqarishda hamkorlik qilish niyatida ekanligini ma’lum qildi.
Xabarda aytilishicha, 16-fevral kuni konsern Xitoydan kelgan kompaniya bilan hamkorlik memorandumini imzolagan. U kompaniyalar o’rtasidagi hujjat tafsilotlarini keltirmadi.
“O‘zavtosanoat” matbuot xizmati bu haqda izoh berishdan o‘zini tiydi, biroq tafsilotlarni keyinroq e’lon qilishga va’da berdi.
2022-yil, 24-sentabr
Farg‘ona viloyati hokimi Xayrullo Bozorovga “Central Asia Motors” korxonasi bosh direktori korxona negizida elektromobillar ishlab chiqarish yil oxirigacha yo‘lga qo‘yilishi haqida ma’lum qildi. Biroq, hozircha ishlab chiqarish yo’lga qo’yilgani haqida e’lon qilinmagan.
2022-yil, 11-oktabr
Prezident Shavkat Mirziyoyev “O‘zavtosanoat” aksiyadorlik jamiyatining elektromobillar sanoatini rivojlantirish bo‘yicha loyihalari bilan tanishdi.
Davlat rahbari aholini arzon, arzon va zamonaviy elektromobillar bilan ta’minlashga chaqirdi. Konsern rahbari elektromobillar ishlab chiqarishni tashkil etish bo‘yicha kelishuvlar va ishlab chiqilishi rejalashtirilgan modellar haqida gapirdi.
Prezident tajribali xorijlik hamkorlar ishtirokida ommabop modellarni ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yishga chaqirdi. Arzon narxlarni ta’minlash uchun elektr transport vositalarining butlovchi qismlarini mahalliylashtirishni kuchaytirish zarur.
2022-yil, 3-noyabr
O‘zbekistonning “Real Moto” kompaniyasi Janubiy Koreyaning elektromotomobillar ishlab chiqaruvchi AIMS kompaniyasi bilan hamkorlik qilmoqchi, deya xabar berdi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi.
Uch tomonlama onlayn muzokaralarda Koreya kompaniyasi o‘zining ishlab chiqarish quvvatlarini taqdim etdi. “AIMS” elektr skuterlar, skuterlar, mototsikllar va ular uchun akkumulyatorlar, shuningdek, akkumulyatorlarni almashtiradigan “Nanu” zaryadlash stansiyalarini ishlab chiqaradi.
Tomonlar hamkorlik memorandumini imzoladilar. Unda Buxoro viloyatida elektr mopedlar va elektromopedlar uchun akkumulyatorlar ishlab chiqarish loyihasini amalga oshirish ko‘zda tutilgan.
2022-yil, 25 noyabr
Prezident Shavkat Mirziyoyev O‘zbekistonda elektr transporti ishlab chiqarish masalalariga bag‘ishlangan navbatdagi yig‘ilish o‘tkazdi.
Avtomobil sanoati vakillari yangi yo‘nalishni qo‘llab-quvvatlash uchun zarur bo‘lgan davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan chora-tadbirlar ro‘yxatini taqdim etdi.
Uning fikricha, ularning amalga oshirilishi har yili 15−25 ming dona elektromobil ishlab chiqarishni bosqichma-bosqich yo‘lga qo‘yish imkonini beradi.
Buning uchun mahalliy ishlab chiqarilgan elektr transport vositalarini qayta ishlash to‘lovidan ozod qilishni taklif qilindi. Shuningdek, uning uchun materiallar, butlovchi qismlar va ehtiyot qismlar uchun bojxona to‘lovlarini nolga tenglashtirish ko‘zda tutilgan.
Yaratilgan mis klasterlari negizida elektromobillar uchun mahalliy butlovchi qismlar, shuningdek, quvvatlantirish stansiyalari ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yiladi.
2022-yil, 20-dekabr
Davlat rahbari O‘zbekistonda elektromobillar va gibrid avtomobillar ishlab chiqarishni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash tizimini joriy etish to‘g‘risidagi qarorni imzoladi. Gap elektromobillar va gibrid avtomobillar ishlab chiqaruvchilar uchun soliq imtiyozlari, shuningdek, uning xaridorlari uchun subsidiyalar haqida bormoqda.
2030-yil 1-yanvarga qadar O‘zbekistonda ishlab chiqarilgan elektromobillar va gibrid avtomobillar utilizatsiya yig‘imidan ozod etildi.
Komponentlar (avtomobil komplektlari) va ular uchun ehtiyot qismlar, shuningdek, materiallar va uskunalar bojxona to‘lovlariga tortilmaydi.
Bundan tashqari, investitsiya loyihasi boshlangan kundan boshlab ikki yil ichida ishlab chiqaruvchi SKD yig‘ish (CKD) yoki tayyor avtomobillar (CBU) uchun avtomobil komplektlarini bojxona to‘lovlari va qutqaruv yig‘imlarini to‘lamasdan olib kirishi mumkin bo‘ladi.
Shu tarzda import qilinadigan avtomobillar soni uyushgan quvvatning 50%ini, yiliga maksimal 10 mingtani tashkil qilishi mumkin.
2023-yil, 10-yanvar
Shavkat Mirziyoyev sanoat ishlab chiqarishiga sarmoya jalb etish masalalariga bag‘ishlangan yig‘ilish o‘tkazdi.
Prezident 1-sentabrgacha Jizzax shahrida xususiy investorlarni jalb qilgan holda elektromobillar ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish bo‘yicha topshiriq berdi. Mazkur vazifaga Sanoat va savdo vazirligi rahbari Laziz Qudratov mas’ul etib tayinlandi.
O‘zbekistonliklarning elektromobillarga bo‘lgan talabi
O‘zbekistonliklarning elektromobillarga bo‘lgan talabi tobora ortib bormoqda. 2022-yilda mamlakat fuqarolari xorijdan qiymati $61 mlnlik 1900 dan ortiq elektromobillar xarid qilgan. Bu ko‘rsatkich 2021-yilning mos davriga nisbatan 1223 taga ko‘proq.
Davlat rahbari elektromobillarni ishlab chiqarish tarmog‘ini yo‘lga qo‘yish, shu bilan birga, elektromobillarni quvvatlash stansiyalari tarmog‘ini kengaytirish, butlovchi qismlarni mahalliylashtirish masalalariga to‘xtalgandi.
2022-yil oxiridan “Spark” va “Nexia” ishlab chiqarishni to‘xtatishi belgilangan “UzAuto Motors” ham taxminan 2027-yildan elektromobillar bozoriga kirishni rejalashtirgan.
