Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi tomonidan mart oyidagi O‘zbekistondagi ishbilarmonlik faolligi tahlil qilindi.
Monitoring natijalari shuni ko‘rsatdiki, joriy yilning mart oyida respublika soliq tushumlari hajmi o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 9,8%ga oshgan.
Jumladan, Jizzax (39,5%), Toshkent (27,9%), Sirdaryo (26,9%), Samarqand (24,1%) va Navoiy (23,4%) viloyatlarida, Qoraqalpog‘istonda (16,7%) va Toshkent shahrida (26,3% ga) soliq tushumlarining sezilarli o‘sishi qayd etildi.
Soliqlarning ayrim turlari sharoitida daromadlar tarkibi asosan xo‘jalik yurituvchi subyektlar sonining o‘sishi hisobiga o‘zgardi. Shunday qilib, oy davomida ularning soni o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 12,4%ga oshdi.
Soliq tushumlari manbalari kesimida QQS 11%ga, daromad solig‘i tushumlari 26%ga, mol-mulk solig‘i 40%ga va yer solig‘i 28%ga oshdi, bu esa oy oxirigacha o‘sishni saqlab qoldi.
Bojxona to‘lovlari
Tahlil qilinayotgan davr uchun bojxona to‘lovlari bo‘yicha tushumlar 2022-yilning shu davriga nisbatan 22,3%ga oshdi.
Bojxona tushumlarining eng katta o‘sishi Surxondaryo (35,1%), Jizzax (33,7%), Samarqand (32,8%), Toshkent (29,1%) va Farg‘ona (23,0) viloyatlarida, Qoraqalpog‘istonda (39,8%) va Toshkent (39,4%) shahrida kuzatildi.
Bojxona tushumlarining o‘sishi asosan tovarlar turlari bo‘yicha import hajmining o‘tgan yilning shu davriga nisbatan qariyb 26%ga oshgani, shu jumladan, transport uskunalari va uning butlovchi qismlari, texnik asbob-uskunalar, elektrotexnika va uning butlovchi qismlari, shuningdek, oziq-ovqat mahsulotlari bilan bog‘liq.
Tovarlar eksporti hajmi
Yil boshidan buyon tovarlar eksporti hajmi o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 5,2%ga o‘sdi. Eksportning o‘sishi Sirdaryo (41,6%), Andijon (35,6%), Xorazm (34,9%), Navoiy (18,7%) va Qashqadaryo (16,6%) viloyatlarida va Toshkent shahrida (12,1%) kuzatildi.
O‘zbekiston eksport hajmining o‘sishi oziq-ovqat mahsulotlari, sanoat tovarlari, kimyoviy moddalar va qishloq xo‘jaligi mahsulotlari eksportining o‘sish sur’atlari bilan izohlanadi.
Eksport hajmining qisqarishi Farg‘ona (23,3%), Toshkent (7,7%), Buxoro (6,9%), Jizzax (6,3%), Surxondaryo (5,3%) va Samarqand (4,0%) viloyatlari hamda Qoraqalpog‘istonda (15,2%) qayd etildi.
Kreditlar hajmi
Joriy yilning 1-yanvaridan 31-martigacha bo‘lgan davrda tijorat banklari tomonidan berilgan kreditlar hajmi o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 27,8%ga oshdi.
Kreditlar berish hajmi Jizzax (114,6%), Navoiy (69,8%) Xorazm (57,0%), Sirdaryo (47,5%), Qashqadaryo (40,3%) viloyatlarida va Toshkent shahrida (35,7%) sezilarli darajada o‘sish qayd etildi.
Birja bitimlarI
Tahlil qilinayotgan davrda O‘zbekiston Respublika tovar-xomashyo birjasida tuzilgan bitimlar hajmi 17,6%ga o‘sdi.
Birja faolligining sezilarli o‘sishi Qashqadaryo (71,2%), Sirdaryo (62,7%), Samarqand (40,3%) va Namanganda (33,2%), Qoraqalpog‘istonda (34,2%) va Toshkentda (11,0%) kuzatilmoqda.
Ushbu hududlarda tuzilgan bitimlar hajmining o‘sishi paxta tolasi, bug‘doy uni, bug‘doy, mineral o‘g‘itlar, texnik chigit, avtomobil benzini, dizel yoqilg‘isi, suyultirilgan gaz, qurilish va maishiy materiallar, shakar, qora va rangli metallar prokati, polietilen va boshqa mahsulotlar savdosini ko‘paytirish hisobiga ta’minlanmoqda.
Tahlil qilingan davrda 23 761 ta yangi xo‘jalik yurituvchi subyekt tashkil etildi, ularning eng ko‘pi Farg‘ona (2 243), Qashqadaryo (2 175), Samarqand (2092), Toshkent (1938), Buxoro (1574) viloyatlari va Toshkent (4250) shaharida ro‘yxatga olingan.
