“Spot” auditor, “Yaran Consulting” buxgalterlik kompaniyasi hammuassisi Yevgeniya Son bilan birgalikda biznesni ro‘yxatdan o‘tkazish va yuritish bo‘yicha maqolalar ketma-ketligini davom ettiradi.
Avvalroq quyidagilar ko‘rib chiqilgandi:
- O‘zbekistonda biznesni qanday ro‘yxatdan o‘tkazish mumkin? Yetti bosqich;
- Qaysi biri yaxshiroq: YATT, MChJ yoki o‘z-o‘zini band qilish? Farqlar, afzalliklar va kamchiliklar;
- O‘zbekistonda yakka tartibdagi tadbirkor qanday soliqlarni to‘laydi? To‘liq qo‘llanma;
- Qo‘llanma: kompaniyaning boshlang‘ich kapitalini qanday hisoblash kerak?
- Mahsulot yoki xizmat tannarxini hisoblashdagi asosiy 5 xato.
- O‘zbekistonda biznesning foydasini qanday to‘g‘ri hisoblash mumkin?
Yevgeniya ko‘p yillardan buyon tadbirkorlar bilan yaqindan hamkorlik qilib keladi. Shundan kelib chiqib, u shaxsiy biznesni boshlashga tayyor ekanlikning sakkizta belgisini ajratdi.
Yevgeniya Son,
auditor, “Yaran Consulting” buxgalterlik kompaniyasi hammuassisi.
Xalqaro statistik ma’lumotlarga ko‘ra, dunyo bo‘ylab tadbirkorlar soni qariyb 8%ni tashkil etadi, har bir mamlakat hisobiga esa bu ko‘rsatkich har xil, ammo ayrim joylarda 10%ga yetadi.
Biroq, ko‘pchilik, u yoki bu tarzda o‘z biznesini boshlash haqida o‘ylaydi. Ko‘pincha ular o‘zlarining qo‘rquv va shubhalari, shuningdek, tanishlari va do‘stlarining salbiy fikrlari bilan to‘xtashadi.
Kompaniyamiz endi ish boshlagan tadbirkorlar bilan yaqindan hamkorlik qiladi. Ular bilan kechgan suhbatlarimiz natijasida shaxsiy biznesini yo‘lga qo‘yishga tayyor ekanliklarini anglatuvchi sakkizta belgini aniqladik.
1. Kuniga 12 soatdan ko‘p vaqt ajratishga tayyor bo‘lgan biznesni tanlash
Dastlabki bosqichda yangi shakllangan biznes juda ko‘p e’tibor va g‘amxo‘rlik talab qiladi. Va biznes asoschisi vaqtining ko‘p qismini unga ajratishga majbur.
Agar siz o‘z ishingizni yaxshi ko‘rmasangiz, unda ofisga mamnun bo‘lib kelish va biznesni faol qurish qiyin.
2. Dam olish kunlari, bayramlar va ta’tillarsiz ikki yildan ortiq ishlashga tayyor bo‘lish
O‘rtacha olganda kichik biznes ikkinchi yildan birinchi daromad keltirishni boshlaydi. Va albatta, birinchi natijalar chindan ham ilhomlantiradi.
Bu davrda yo‘nalish olish muassis uchun qiyin kechadi, chunki barcha sa’y-harakatlar behuda ketishi haqidagi qo‘rquv bo‘ladi. Aynan shuning uchun ham kamida ikki yil davomida dam olish kunlari, bayramlar va kasallik ta’tillarini unutishga tayyor turish kerak.
Bunday faol ish sur’ati, albatta, shaxsiy, oilaviy munosabatlarga ta’sir qiladi. Biznesni yo‘lga qo‘yishdan oldin bu masalani yaqin insonlar bilan muhokama qilish yaxshi natija beradi.
3. O‘zgarishlarga tayyor turish
Biznes yo‘lga qo‘yilgach, hayot butunlay o‘zgaradi: tartibsiz ish vaqti, fikrlash tarzining o‘zgarishi, barqarorlikning yo‘qolishi. Bularning barchasini faqat o‘zgarishlarga tayyor bo‘lgandagina boshdan kechirish mumkin.
Agar tanishlaringiz va do‘stlaringiz orasida o‘z biznesini yo‘lga qo‘ygan odamlar bo‘lsa, ulardan o‘zgarishlarni qanday yengish mumkinligi bo‘yicha o‘z tajribalari bilan o‘rtoqlashishlarini so‘rashingiz mumkin.
4. Mas’uliyatni o‘z zimmasiga olishga tayyor bo‘lish
Ishda har bir xodim o‘ziga yuklatilgan ishni bajaradi va faqat shu uchun javobgar bo‘ladi. Hammasi oddiy: ishingizni yaxshi bajaring va evaziga yaxshi maosh/daromad hamda bonuslar oling.
Shaxsiy biznesda siz kompaniyada sodir bo‘ladigan hamma narsa uchun javobgarsiz: xodim ishga kelmasa uning o‘rniga kim ishlashini hal qilishingiz, yetkazib beruvchi o‘z vaqtida xom ashyo olib kelmasa boshqasini topishingiz, mijoz mahsulot yoki xizmatdan qoniqmasa ziddiyatni hal qilishingiz kerak.
5. Tezda o‘rganish va olingan ko‘nikmalarni qo‘llash
Siz o‘z sohangizning yetuk mutaxassisi bo‘lishingiz mumkin, lekin biznes yaratish va rivojlantirish uchun ko‘nikma va bilimga ega bo‘lmasligingiz ham mumkin. Asosan, hech bo‘lmaganda bazaviy tushunchalarga ega bo‘lishingiz, bir dunyo adabiy kitoblar o‘qishingiz, turli kurslarga borishiniz va eng muhimi, bularning barchasini amalga oshirishingiz kerak.
6. Qaror qabul qilishni bilish
Xodimlar har doim rahbarning yakuniy qarorini kutishadi, yetkazib beruvchi va mijozlar ham aynan rahbar bilan muzokaralar olib borishadi.
Rahbar har kuni o‘nlab qarorlar qabul qilishi kerak va ularning hammasi ham yoqimli bo‘lmasligi mumkin.
7. Yillik xavfsizlik yostig‘iga ega bo‘lish
Birinchi foyda kamdan-kam hollarda biznes egasining cho‘ntagiga tushadi. Asosan, bu pul kompaniyaning rivojlanishi uchun yo‘naltiriladi.
Shu sabab, biznes boshlagunga qadar, o‘z biznesingizda ishlashga imkon beradigan xavfsizlik yostig‘i yoki passiv daromad haqida oldindan qayg‘urishingiz kerak.
Ko‘pgina tadbirkorlar birinchi oydanoq daromad olishni boshlaymiz degan xayol bilan biznes boshlashadi. Ammo ko‘p hollarda ular biznesini tugatishlariga to‘g‘ri keladi.
8. Qo‘llab-quvvatlovchi muhitga ega bo‘lish
Biznesni yo‘lga qo‘yish va rivojlantirish eng stressli vaziyatlardan biridir. Bunda qarindoshlar va do‘stlardan yordam olish, o‘rgatuvchi topish, boshqa tadbirkorlar bilan muloqot qilish va tajriba almashish juda muhimdir.
