Har qanday biznes loyihaning, turli brendlarning o‘z tarixi bor. Bugungi kungacha bosib o‘tilgan yo‘l, loyihadagi keskin burilishlar hamda muvaffaqiyatli qadamlar ko‘pchilik uchun qiziq bo‘lishi tabiiy.
“Spot” “Biznes tarixi” sahifasini davom etadi. Bu gal moda olamida o‘z nomiga, o‘z o‘rniga ega — “Zara” brendining tarixiga nazar tashlaymiz.
Uning bugungi kungacha qanday shakllangani, qanday jarayon va yo‘llardan o‘tgani ko‘pchilik uchun qiziq bo‘lishi mumkin.
Brend asoschisi
Amansio Orteganing 1936-yil 28-martda tug‘ilganIspaniyaning kichik Busdongo de Arbas shahrida yashagan.
Amansiodan tashqari oilada yana uchta farzand bor edi. Ular zo‘rg‘a kun kechirishardi, chunki otasi temir yo‘lda oddiy xodim bo‘lib ishlagan va onasi nemis moliyachilarining boy oilasida xizmatkor bo‘lgan.
Ba’zan oila hatto mahalliy do‘kondan kreditga oziq-ovqat sotib olishga majbur bo‘lardi.
Keyin Ortega vaziyatning takrorlanishiga yo‘l qo‘ymaslikka qaror qildi va oilasiga yordam berish uchun maktabni tashladi.
Buning uchun u ko‘ylak tikish atelyesiga yetkazib beruvchi bo‘lib ishga kirdi.
Amansio 13 yoshga to‘lganda, oilasi bilanLa Korunyaga ko‘chib o‘tishga majbur bo‘ldi. U erda Amansio “La Mala” attoriya do‘koniga ishga kirishga muvaffaq bo‘ldi, u yerda akasi Antonio va singlisi Pepita ishlar edi.
Avvaliga Ortega matolarni bukish vazifasini bajarardi, keyin italiyalik moda dizayneriga shogird bo‘ldi. Bu erda u o‘zining sevgilisi va bo‘lajak rafiqasi Rosaliya Mera bilan uchrashdi.
“Zara"ning yaratilishi
“Men akam Antonio bilan “GOA” kompaniyasini tashkil qildim va 2500 pesetaga hisob ochdik (bugungi kunda 20 yevro). Tikishni biladigan singlim va Rosaliya mashhur to‘qilgan choponlarni o‘sha paytlarda juda modaga aylantirgan edi”, — dedi Amansio.
1975-yilda “GOA” mijozlaridan biri katta buyurtmani bekor qildi, uni bajarish uchun Amansio barcha pullarini materiallar sotib olishga va tikuvchilarning darsdan tashqari ishlariga to‘lashga sarfladi.
Biroq, hozirgi sharoitda tadbirkor o‘zi uchun yangi istiqbol — chakana savdoni rivojlantirishni ko‘rdi va o‘z do‘konini ochdi.
Ortega uni Gollivudning “Zorba yunon” filmidagi qahramon sharafiga Zorba deb nomlamoqchi edi, lekin u bu nomdan foydalanish huquqini qo‘lga kirita olmadi, shuning uchun uning o‘rniga “Zara” paydo bo‘ldi.
1979-yilda Amansio o‘zining barcha kompaniyalarini “Inditex” bayrog‘i ostida birlashtirdi.
1980-yillarda u Ispaniyaning barcha shaharlarida do‘konlar ochdi va Parij va Nyu-Yorkda butiklar ochish orqali dunyoning moda poytaxtlarini zabt etish rejasini tuzdi.
Tadbirkor bu bitta brend uchun etarli bo‘lmasligini tushundi va 1991-yilda “Pull & Bear"ni yaratdi, u yoshlar uchun kundalik kiyimlarni namoyish etdi, shuningdek “Massimo Dutti” aksiyalarining 65%ini, besh yil ichida u “Massimo Dutti” huquqlarini to‘liq sotib oldi.
1998-yilda Ortega “Bershka” do‘konlar tarmog‘ini yaratdi, uning maqsadli auditoriyasi zamonaviy uslubda va kam pul evaziga kiyinishni xohlaydigan qizlar uchun edi.
1999-yilda u “Bershka"ni to‘ldirish uchun “Stradivarius"ni sotib oldi va shu tariqa o‘smirlar bozorida ikkita asosiy brend ustidan nazoratni qo‘lga kiritdi.
Ajoyib muvaffaqiyat tadbirkorni mast qilmadi, aksincha, uni yangi loyihalarni izlashga undadi. Bozorda o‘z ishtirokini kengaytirish uchun “Inditex” 2001-yilda IPO o‘tkazdi va 25% ulushini $2,3 mlrdga sotdi. Shu bilan birga, “Oysh"o ichki kiyim brendi paydo bo‘ldi.
Rahbarning almashishi
Amansio Ortega 2011-yilda “Inditex” boshqaruvi raisi lavozimini tark etib, xolding vitse-prezidenti Pablo Islaga o‘z o‘rnini bo‘shatib berdi.
Tanlov to‘g‘ri bo‘ldi va 2017-yil oxiriga kelib Isla xoldingning eng ko‘p sotiladigan zanjirini (daromadning 70%i) — “Zara"ni ikki baravar oshirishga muvaffaq bo‘ldi.
“Inditex” “Reuters” ma’lumotlariga ko‘ra, 2019-yilda 93 mlrd yevroga baholangan.
Pablo Islaning yana bir yutug‘i bu savdoni onlayn rejimga muvaffaqiyatli o‘tkazish bo‘ldi.
“Zara” bugungi kunda
“Inditex Group"ning 2020−2021 moliyaviy yilidagi sof foydasi 3,3 barobarga kamaydi va 1,106 mlrd yevroga yetdi. Daromad 1,4 baravarga qisqarib, 20,402 mld yevroga yetdi.
2021-yilning may oyida “Inditex” rahbariyati “Zara Beauty” brendi ostida sotiladigan o‘zining kosmetika liniyasini yo‘lga qo‘yganini e’lon qildi.
Kompaniya butun Yevropa, AQSh, Xitoy, Yaponiya va Avstraliyada yuz, tirnoq va lablar uchun kosmetika ishlab chiqarishni rejalashtirdi.
Kompaniyaning 2022 yil uchun ochiq yillik hisobotida ta’kidlanishicha, do’konlar differensiallanishi natijasida do’konlar oqimi va savdosi sezilarli darajada oshgan.
Sotish 32,6 mlrd yevroga yetib, onlayn savdo hajmi 7,8 mlrd yevroni, sof foyda esa 4,1 mlrd yevroni tashkil etdi.
“Zara” kompaniyaning asosiy brendi bo‘lib qolmoqda. Uning tarmog‘ida barcha rivojlangan mamlakatlarda 3000 ga yaqin do‘kon mavjud.
Assortimentda erkaklar, ayollar va bolalar kiyimlari, poyabzal, ichki kiyim, aksessuarlar va kosmetika mavjud.
“Zara” har yili 40 mingga yaqin dizaynni yaratadi, ulardan 12 mingtasi ommaviy ishlab chiqarish uchun tanlanadi. Brend har yili 450 mlndan ortiq mahsulot ishlab chiqaradi.
