“Credendo” kredit sug‘urtasi agentligi O‘zbekiston uchun siyosiy va iqtisodiy xatarlar sharhini e’lon qildi.
Mutaxassislar 2022-yilda (5,7%) kuchli iqtisodiy o‘sishni qayd etib, joriy yil oxirida yuqori o‘sish sur’atlarini saqlab qolishni kutishmoqda. Yanvar oyidagi anomal sovuqlar paytida elektr ta’minotidagi uzilishlar ham ularga jiddiy ta’sir ko‘rsatmadi.
O‘tgan yili tashqi savdoning joriy hisobi saldosi Rossiyadan ko‘chib kelganlar tufayli pul o‘tkazmalarining keskin o‘sishi tufayli ijobiy bo‘ldi. Biroq, endi u yana salbiy bo‘ldi.
Pul o‘tkazmalarining qisqarishi bilan bir qatorda tashqi savdo taqchilligining ortib borayotgani balansga ta’sir ko‘rsatmoqda. (Importning o‘sishi salbiy saldoning avgust oyi oxirida 2022-yilga kelib $2 mlrddan ko‘proqqa o‘sishiga olib keldi — Spot.)
Xorijiy valyuta oqimining kamayishi O‘zbekistonning xalqaro zaxiralari bir qismiga ta’sir ko‘rsatdi. Yil boshidan beri uning valyuta qismi ko‘p yillik minimumini bir necha bor yangiladi.
“Credendo”, shuningdek, respublikaning savdo sheriklarining cheklangan doirasini ta’kidladi va bu yerda Rossiya, Xitoy va Turkiya ustunlik qiladi.
Xususan, Ukrainadagi keng ko‘lamli mojaro boshlanganidan beri O‘zbekistonning Rossiya bozoriga eksporti 3 barobardan ko‘proqqa oshgan.
Agar AQSh va Yevropa Ittifoqi cheklovlarni chetlab o‘tishda yordam ko‘rsatganini aniqlasa, Rossiya bilan kuchli iqtisodiy aloqalar O‘zbekistonga nisbatan ikkilamchi sanksiyalar qo‘llanilishi ehtimolini oshiradi. Agentlik buni mamlakat uchun asosiy siyosiy xavflardan biri deb hisoblaydi.
Bundan tashqari, iqlim o‘zgarishi va uning suv zaxiralariga ta’siri muhim muammo bo‘ladi. Shuningdek, energiya importiga qaramlikning ortishi kuzatildi.
Valyuta zaxiralarining kamayishi, o‘sib borayotgan savdo taqchilligi va ikkilamchi sanksiyalar xavfi qisqa muddatli siyosiy risklarni salbiy prognoz bilan 3/7 da baholashda hal qiluvchi ahamiyatga ega bo‘ldi. Barqaror tashqi qarz tufayli uzoq muddatli risklarni baholash yuqoriroq bo‘ldi — 5/7.
Agentlik ishbilarmonlik muhitining xavflarini E/G darajasida baholadi. Yuqori iqtisodiy o‘sish va mo‘tadil inflyatsiya qimmat qarz olish va so‘mning devalvatsiyasi bilan uyg‘unlashadi.
Avvalroq Xalqaro valyuta jamg‘armasi O‘zbekiston 2028-yilgacha 5%lik inflyatsiya ko‘rsatkichiga erisha olmasligi haqidagi hisobotini e’lon qilgandi.
Shu bilan birga, jamg‘arma ekspertlari joriy hisob defitsiti oshishini ham bashorat qilishmoqda.
