Har qanday biznes loyihalar va turli brendlarning o‘z tarixi bor. Bugungi kungacha bosib o‘tilgan yo‘l, loyihadagi keskin burilishlar hamda muvaffaqiyatli qadamlar ko‘pchilik uchun qiziq bo‘lishi tabiiy.
Bu gal o’zining mashhur sport avtomobillari bilan o‘z o‘rniga va mijozlariga ega “Porsche” brendi tarixiga nazar tashlaymiz.
Uning bugungi kungacha qanday shakllangani, qanday jarayon va yo‘llardan o‘tgani ko‘pchilik uchun qiziq bo‘lishi tabiiy.
Ferdinand Porshe
“Porsche” brendining asoschisi Ferdinand Porshe 1875-yilda Maffersdorf shahrida tug‘ilgan. O‘rta ta’limni tugatgandan so‘ng, u muhandislik ishini o‘zlashtirish uchun oliygohga o‘qishga kiradi.
O‘sha davrlarda muhandislik va elektrotexnika kasblariga talab katta edi. 24 yoshida Ferdinand elektrotexnika bo‘yicha karyerasini boshlaydi va birinchi avtomobil dizayni buyurtmalarini oladi.
O‘zining ishtiyoqi va tirishqoqligi tufayli u ishida muvaffaqiyat qozondi va 1906-yilga kelib, “Austro-Daimler” kompaniyasining yetakchi avtomobil dizayneriga aylandi.
Birinchi jahon urushi paytida Ferdinand o‘zini havo va quruqlikdagi harbiy mashinalar uchun motorlarni loyihalashga bag‘ishlaydi.
Ferdinand Porshe 56 yoshida o‘z sohasida yetarlicha tajribaga ega bo‘lib, avtomobil ishlab chiqarish firmasini tashkil etishga qaror qildi va shu payt “Porsche” brendining tarixi boshlanadi.
1939-yilda kompaniyaning birinchi avtomobili — “Porsche 64” loyihasini yaratish boshlanadi, keyinchalik u brendning barcha keyingi modellarining ajdodi bo‘ladi.
Biroq, ikkinchi jahon urushi Ferdinandning faoliyatini to‘xtatadi va uni yana o‘z vatanining farovonligi uchun ishlashga majbur qiladi. 1938-yilda u Shtutgartga ko‘chib o‘tib, u yerda to‘rt g‘ildirakli suvlar, amfibiyalar va front uchun boshqa avtomobillar ishlab chiqarishni boshlaydi.
Kompaniya tarixchilari uchun birinchi eskizlar kitobi va keyingi to‘rtta daftar kompaniyaning dastlabki tarixiga oydinlik kiritadigan eng muhim manbalardir. Ular 1930-yildan 1945-yilgacha bo‘lgan yillarni hujjatlashtiradilar.
Daftarlarda 300ga yaqin loyiha mavjud bo‘lib, “Porsche” imzosi birinchi marta 1931-yil 30-yanvarda paydo bo‘lgan.
Logotip
Ferdinand “Porsche” logotipini 20-yillarda ishlab chiqishni boshlagan, ammo yakuniy natija faqat 1963-yilda paydo bo‘lgan, keyinchalik biroz o‘zgartirish kiritilgan.
Emblemaning asosi sifatida Vyurtemberg gerbini olish to‘g‘risida qaror qabul qilindi. Uning markazida kuch, inoyat, intilish va rivojlanish ramzi bo‘lgan qora ot joylashgan.
Shuningdek, bu element Shtutgartning tarixini eslatadi. Oltin fon rangi esa hashamat va nafislikni anglatadi. Eskizning yakuniy versiyasida emblemaning yuqori qismida brend nomi xuddi shu oltin shriftda yozilgan.
Modellar
Modellar qatorida atigi oltita mashina bor: 911, 718 (Kayman va Boxster), “Panamera”, “Macan”, “Cayenne” va to‘liq elektrli “Taycan”. Aslida ularning har biri turli xil belgilarga ega mashinalarni o‘z ichiga olgan butun bir oiladir.
Faqatgina 911lar juda ko‘p: model klassik orqa g‘ildirakli “911 Carrera”, “911 Carrera 4s” butun mavsumli to‘liq g‘ildirakli haydovchi, “911 Turbo S” “Autobahn eater” yoki “911 GT3 RS” trek-tuliga bo‘linadi.
“Porsche” “Taycan Model-S"ga qarshi mashina sifatida talqin qilinadi. Ishlab chiqaruvchining ta’kidlashicha, tez quvvatlash tezligini oshirishga qodir, bu sizga atigi to‘rt daqiqada 100 km masofani bosib o‘tadigan quvvat yig‘adi.
Daromadlar
2023-yilning birinchi choragidagi kompaniya daromadi 10,1 mlrd yevro va operatsion daromadi 1,84 mlrd yevroni tashkil etib, “Refinitiv” tomonidan so‘ralgan uchta tahlilchining kutganidan oshib ketdi.
Kompaniya moliya direktori Lutz Meshkening so‘zlariga ko‘ra, birinchi chorakda sotuvlar rekord darajada 18%ga o‘sganidan so‘ng, kompaniya butun dunyo bo‘ylab katta hajmdagi buyurtmalarga ega va 40−42 mlrd yevro ($46,36 mlrd) daromad bilan 17% -19% savdo rentabelligi maqsadiga erishishni kutgan.
Ilk elektromobil
Kompaniya o‘zining birinchi elektromobili — “Taycan” sport sedanni 2019-yili taqdim etdi. Bu “Porsche"ning faqat elektr energiyasi bilan ishlaydigan birinchi avtomobilidir.
Ekologik toza avtomobil taqdimoti bir vaqtning o‘zida uchta yirik avtomobil bozori — AQSh, Xitoy va Germaniyada bo‘lib o‘tgan.
“Bu haqiqiy „Porsche“. Biroq, bu bizning oldingi 70 yil ichida ishlab chiqqanlarimizdan farq qiladi. „Porsche“ o‘zini barqaror kelajakka tayyorlamoqda”, — dedi kompaniyaning bosh direktori Oliver Blyume.
Dastlab kompaniya “Taycan” modelining qimmat versiyalari — narxi $185 mingni tashkil etadigan “Turbo S"ni va $150,9 minglik “Turbo"ni taqdim etdi.
Bu modelning keyinchalik bozorga chiqadigan asosiy versiyasining narxi, “Bloomberg” ma’lumotlariga ko‘ra $100 mingdan kamroqni tashkil etishi mumkin.
