O‘zbekiston Alkogolsiz ichimliklar va sharbatlar ishlab chiqaruvchilar uyushmasi (UzBev) hukumatdan 1-noyabrdan kuchga kiradigan markirovkalangan mahsulotlarni agregatsiyalash bosqichini joriy etishni kechiktirishni so‘radi. Tegishli xat bosh vazir o‘rinbosari, Iqtisodiyot va moliya vaziri Jamshid Qo‘chqorovga yuborildi (Nusxasi “Spot"da mavjud).
“Markirovkalashni amalga oshirish jarayonida kutilmagan texnik qiyinchiliklar yuzaga keldi, ularni hal qilish uchun qo‘shimcha vaqt talab etiladi. Bu dasturiy ta’minotni ishlab chiqishga ham, integratsiyaga ham tegishli”, — deyiladi “UzBev” xatida.
Korxonalar belgilangan muddatlarning qattiqligidan xavotir bildirdi va yangi talablarga moslashish, xodimlarni o‘qitish va biznes jarayonlariga o‘zgartirishlar kiritish zarurligini ta’kidladi. Agregatsiya sanalarini kechiktirish “markirovkalashning sifatliroq va uzluksiz bajarilishini ta’minlaydi”.
Bundan tashqari, ishlab chiqaruvchilar “CRPT Turon” yagona markirovkalash operatori tizimidagi to‘lovlar bilan bog‘liq muammolarni ta’kidlashdi. Shaxsiy kabinetda kirimlar har doim ham ko‘rsatilmaydi, bu esa yangi markirovka kodlarini sotib olishga javob berishni qiyinlashtiradi. Biznes xaridlar jarayonini soddalashtirish va moliyaviy rejalashtirishni yaxshilash uchun to‘lovni keyin amalga oshirishni joriy qilishni taklif qilmoqda.
“Ma'lumki, markirovkalangan tovarlar zanjirini samarali boshqarishni ta’minlashi kerak bo‘lgan agregatsiyalash tizimi amalda mukammal emas va sanoat hozirda jiddiy texnik va funksional muammolarga duch kelmoqda”, — deya ta’kidlaydi ishlab chiqaruvchilar.
Agregatsiya — iste’molchi qadoqidagi yagona mahsulotlarning transport qadoqlariga yoki transport qadoqlarining keyingi darajadagi logistika birligiga birikmasi. Asl markalash kodlari va transport blokini bog‘lash orqali markalangan mahsulotning kodlari birlashtirilgan qadoqlash kodi bilan kuzatiladi.
Xatda markirovkaning ishlab chiqaruvchidan tortib to chakana savdo nuqtasigacha bo‘lgan barcha tovarlarni yetkazib berish zanjiri bo‘ylab yaxshi ishlab chiqilmagani qayd etilgan. Bundan tashqari, chakana savdo nuqtalarining ko‘pligi, jumladan, kassa apparatlari bo‘lmagan ko‘plab an’anaviy do‘konlar, savdo zanjirlarini avtomatlashtirish va inventarizatsiya tizimlari tufayli mahsulotning kuzatilishiga hissa qo‘shmaydi.
Biznes chakana savdoning markirovkali tovarlarni ro‘yxatga olish va sotishga tayyor emasligini ta’kidlaydi. Muammoni hal qilish uchun distribyutorlarning raqamli markirovka bilan ishlash vakolatlarini oshirish taklif etiladi.
“Agregatsiyaga katta investitsiyalar uning muvaffaqiyatli ishlashiga ishonchni talab qiladi. Tizimning mavjud muammolari va beqarorligini inobatga olgan holda, agar tizim to‘g‘ri ishlamasa, keyingi sarmoyalarni kiritish maqsadga muvofiqligi haqida savol tug‘iladi”, — deya xulosa qilgan xat mualliflari.
Avgust oyi boshida Alkogolsiz ichimliklar va sharbatlar ishlab chiqaruvchilar uyushmasi a’zolari va “CRPT Turon” xodimlari o‘rtasida uchrashuv o‘tkazildi. Biznes chakana savdo tayyor emasligi sababli agregatsiya bosqichini keyinroqqa qoldirishni taklif qildi, chunki “boshqa markirovkali tovarlarni sotish punktlari soni cheklangan, suv va ichimliklar esa hamma joyda sotiladi”.
Yig‘ilishda ishtirok etgan ishlab chiqaruvchilardan biri agregatsiyani joriy etish talabi O‘zbekiston bozoridagi realliklarga to‘g‘ri kelmasligini ta’kidladi.
“Agar u ishlamasa, nega biz sarmoya kiritishimiz kerak? Biz buni qandaydir tarzda o‘zgarishi va ishlashni boshlashi uchun hech qanday shart-sharoitlarni ko‘rmayapmiz. Biz [agregatsiyani joriy etishga] sarmoya kiritish va bunda juda jiddiy mablag‘ sarflash zaruriyatini ko‘rmayapmiz”, — deya fikrlari bilan o‘rtoqlashdi ishtirokchilardan biri (“Spot” spiker iltimosiga ko‘ra ism va lavozimni yozmaydi).
O‘z navbatida “Hydrolife Bottlers” direktori Odil G‘ofurovning aytishicha, agregatsiyani joriy qilish uchun avval markirovkalash uchun sarflanganidan ikki barobar ko‘p sarmoya talab etiladi. Biroq, alkogolsiz ichimliklar bozoridagi inqiroz tufayli kompaniya moliyaviy resurslarga ega emas.
Avvalroq markirovkalangan mahsulotlarning ulgurji savdosi naqd pulsiz amalga oshirilishi haqida xabar berilgandi.
