“Telegram” asoschisi Pavel Durov messenjer huquq-tartibot idoralari xodimlariga qoidabuzar foydalanuvchilarning IP-manzillari va telefon raqamlarini berishi haqidagi so‘nggi bayonotiga izoh berdi.
Uning ta’kidlashicha, bu 2018-yildan beri sodir bo‘lmoqda. Durovning so‘zlariga ko‘ra, platforma siyosatida deyarli hech narsa o‘zgarmagan.
Durovning qayd etishicha, xizmat rasmiy huquqiy so‘rovlar tekshirilgandan so‘ng foydalanuvchi ma’lumotlarini oshkor qiladi.
“Bu jarayon o‘tgan haftadan ancha oldin mavjud edi”, dedi Durov. Messenjer rahbariyati faqat turli mamlakatlardagi maxfiylik siyosatini yagona standartga keltirdi.
Durov Braziliyani misol qilib keltirdi. 2024-yil boshidan buyon “Telegram” 203 marta ma’lumotlarni oshkor qildi. Hindistonda bu ko‘rsatkich ancha yuqori: birgina uchinchi chorakda xizmat 2380ta yuridik so‘rovlar bo‘yicha ma’lumot berdi.
Yevropa davlatlarining huquq-tartibot idoralari xodimlari ham tez-tez murojaat qila boshlashgan.
Durovning so‘zlariga ko‘ra, bu “Yevropa Ittifoqining ko‘proq organlari o‘z so‘rovlari uchun to‘g‘ri aloqa liniyasidan foydalana boshlagani” bilan bog‘liq.
“Telegram” yaratuvchisi messenjer ma’muriyati jinoyatchilarga platformani suiiste’mol qilish yoki adolatdan qochish imkonini bermasligini ta’kidladi.
Uning qo‘shimcha qilishicha, foydalanuvchi ma’lumotlarini oshkor qilish bo‘yicha so‘rovlar sonini maxsus “Transparency” botida ko‘rish mumkin.
24-avgust kuni “Telegram” asoschisi Pavel Durov Fransiya politsiyasi tomonidan Parij aeroportida qo‘lga olindi. Fransiya huquq-tartibot idoralari bilan hamkorlik qilishdan bosh tortgani uchun unga hisbga olishga order chiqarilgan.
“Telegram” Pavel Durov hibsga olinishiga izoh berib, messenjer Yevropa Ittifoqi qonunchiligiga amal qilishini hamda uning moderatsiyasi sanoat standartlariga javob berishini qayd etdi.
Parij prokuraturasi Unga nisbatan noqonuniy tranzaksiya uchun onlayn platforma yaratish, huquqni muhofaza qilish organlari bilan hamkorlik qilish va hujjatlarni taqdim etishdan bosh tortish kabilar bo‘yicha ayblovlar qo‘ydi.
Avvalroq “Telegram” Fransiyada eng ko‘p yuklab olingan ilovaga aylangani haqida xabar berilgandi. Bunga messenjer asoschisining hibsga olinishi sabab bo‘lgan.
28-avgust kuni Parij sudi Pavel Durovni garov evaziga ozod etdi. Durov sud nazoratiga olinib, unga Fransiyani tark etish taqiqlandi. “Telegram” asoschisi, shuningdek, 5 mln yevro miqdorida garov puli to‘lashi va haftasiga ikki marta politsiyaga kelishi kerak.
Keyin Pavel Durov birinchi marta Parijda hibsga olingani haqida izoh berdi.
Qayd etilishicha, u Parijga kelganidan so‘ng uni to‘rt kun davomida politsiya so‘roq qilingan va Durovga messenjerdan noqonuniy foydalanish uchun shaxsan javobgar bo‘lishi mumkinligi aytilgan, chunki Fransiya rasmiylari “Telegram"dan javob olmagan.
Hibsga olish, so‘roq qilish va da’volar Durov uchun “hayratlanarli” bo‘lgan, chunki “Telegram"ning Yevropa Ittifoqida vakili bor. Elektron pochta manzili har qanday Yevropa Ittifoqi rezidenti uchun mavjud.
“Fransiya hukumati yordam so‘rash uchun men bilan bog‘lanishning ko‘plab usullariga ega edi. Men Fransiya fuqarosi sifatida Dubaydagi Fransiya konsulligida tez-tez mehmon bo‘lib turardim. Biroz oldin men shaxsan ularga Fransiyadagi terrorizm tahdidiga qarshi kurashish uchun „Telegram“ orqali ishonch telefonini ochishga yordam berganman”, — degan Durov.
Agar mamlakat internet xizmatidan norozi bo‘lsa, o‘rnatilgan amaliyotga ko‘ra, ushbu xizmatning o‘ziga qarshi sud jarayoni boshlanadi.
Durov bosh direktorni u boshqarayotgan platformada uchinchi shaxslar tomonidan sodir etilgan jinoyatlarda ayblash uchun smartfondan oldingi davr qonunlaridan foydalanish xato yondashuv deb hisoblaydi.
Hech bir innovator, agar ular ushbu vositalarni suiiste’mol qilish uchun shaxsan javobgar bo‘lishlarini bilsalar, hech qachon yangi vositalarni yaratmaydilar.
“Maxfiylik va xavfsizlik o‘rtasidagi muvozanatni” topish oson emas, ammo messenjer “muloqotga tayyor”. Va agar “Telegram” bu borada biron bir davlat regulyatorlari bilan kelisha olmasa, messenjer mamlakatni tark etishga tayyor, deya qo‘shimcha qildi Durov.
U Rossiyada kuzatuvni ta’minlash uchun “shifrlash kalitlari"ni berish so‘ralganida, bu rad etilganini, natijada “Telegram” Rossiyada taqiqlanganini eslatib o‘tdi.
“Biz prinsiplarimizgaa mos kelmaydigan bozorlarni tark etishga tayyormiz, chunki biz buni pul uchun qilmayapmiz”, — deya qayd etgan Durov.
Durovning ta’kidlashicha, bularning barchasi “Telegram” mukammal degani emas. Hatto so‘rovlarni qayerga jo‘natish borasida rasmiylar chalkashib ketishi mumkinligi ham biz yaxshilashimiz kerak bo‘lgan narsadir.
Ammo ba’zi ommaviy axborot vositalarida “Telegram” qandaydir anarxik jannat ekanligi haqidagi da’volar mutlaqo noto‘g‘ri.
Qayd etilishicha, messenjer har kuni millionlab zararli postlar va kanallarni o‘chirib tashlaydi. Shuningdek, har kuni shaffoflik hisobotlarini nashr etiladi.
Shoshilinch moderatsiya so‘rovlarini tezroq ko‘rib chiqish uchun NNTlar bilan bevosita ishonch telefonlari mavjud.
“Biroq, bu yetarli emas, degan ovozlarni eshitamiz. „Telegram“ foydalanuvchilari sonining keskin o‘sishi 950 mlnga yetgani jinoyatchilar uchun bizning platformamizni suiiste’mol qilishni osonlashtirgan og‘riqni kuchaytirdi”, — dedi Pavel Durov.
Durovning qo‘shimcha qilishicha, u boradagi ishlarni sezilarli darajada yaxshilashni o‘z oldimga shaxsiy maqsad qilib qo‘ygan va bu jarayon allaqachon ichkarida boshlangan.
U tez orada jarayonlar haqida batafsil ma’lumot berishini qayd etib o‘tgan.
