Raqobatni rivojlantirish va iste’molchilar huquqlarini himoya qilish qo‘mitasi Respublika tovar xom-ashyo birjasida propan narxining yuqori chegarasini belgiladi. Bu haqda bir nechta bozor ishtirokchilari “Spot"ga xabar berdi.
Qo‘mitaning 5-noyabrdagi topshirig‘iga ko‘ra, chorshanba kunidan boshlab suyultirilgan gaz narxining oshishiga sotuvchining boshlang‘ich narxiga nisbatan 20% miqdorida cheklov (spred) joriy etildi.
So‘nggi ikki savdo kunida propan narxi 15%dan ko‘proqqa qimmatlashdi va seshanba kuni bir tonnasi uchun 10,1 mln so‘mdan oshdi. Iqtisodchi Otabek Bakirovning ta’kidlashicha, kechagi birjadagi savdolarda propan narxi bir tonnasi 10 mln so‘mdan arzonroq bo‘lgan AI-80 avtomobil benzinini ortda qoldirdi.
Narxlarning oshishiga taklifning kamayishi sabab bo‘lishi mumkin. Agar 1-noyabrda birjaga qo‘yilgan propan hajmi 2 ming tonnadan ortiqni tashkil etgan bo‘lsa, 5-noyabrda u 30%ga — 1,4 ming tonnagacha kamaygan.
“Spot” manbalariga ko‘ra, 6-noyabr kuni propanning birja narxi keskin pasaygan, chunki suyultirilgan gazning boshlang‘ich narxi bozor narxidan ancha past bo‘lgan. Shunday qilib, narxlarning yuqori darajasi birja kotirovkalarini sun’iy ravishda ushlab turadi, bu esa raqobatni cheklaydi, chunki barcha ishtirokchilar ruxsat etilgan maksimal narxni taklif qilishlari mumkin.
Xuddi shunday holat o‘tgan yili AI-80 benzini bilan ham kuzatilgandi. O‘shanda yoqilg‘i sotib olish limitining joriy etilishi xaridorlar sonini kamaytirib, ayrim avtomobillarga yoqilg‘i quyish shoxobchalarining yopilishiga olib kelgan.
Oktabr oyida Energetika vaziri Jo‘rabek Mirzamahmudov suyultirilgan gaz narxining keskin oshishini ishlab chiqarishning yetarli darajada oshmagani hamda propanda harakatlanuvchi avtomobillar sonining ko‘payishi bilan izohlagandi.
Avgust oyi boshida prezident gaz, jumladan, propan quyish shoxobchalari o‘rtasida raqobat muhitini yaratish orqali narxlarning keskin oshishiga yo‘l qo‘ymaslik choralarini ko‘rishni topshirgandi.
