2025-yilning yanvar oyida O‘zbekistonning tashqi savdo aylanmasi $4,36 mlrdni tashkil etdi. Bu haqda Statistika agentligi hisobotida keltirilgan.
Bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 7,1% ga oshgan. Bunga eksportning sezilarli darajada o‘sishi ($1,3 mlrd, +14,1%) hamda importning ko‘payishi ($3,19 mlrd, +4,4%) sabab bo‘ldi.
O‘tgan oyda O‘zbekiston oltin sotishni amalga oshirmagan. 2024-yilda qimmatbaho metallar eksporti $7,48 mlrdni (yillik hisobda 8,3%) tashkil etdi.
Xitoy O‘zbekiston bilan savdo bo‘yicha birinchi o‘rinni ($994,7 mln), shuningdek, asosiy tovar yetkazib beruvchi rolini ($906,7 mln) saqlab qolmoqda. Ikkinchi o‘rinni $799,1 mln bilan Rossiya egalladi, bu yo‘nalishda eksport sezilarli darajada oshdi ($267,9 mln). Xitoy bilan savdo 13% ga kamaydi, Rossiya bilan esa 4,3% ga o‘sdi.
Shuningdek, Qozog‘iston ($313,5 mln), Turkiya ($212,9 mln) va Germaniya ($169,3 mln) tashqi savdo hamkorlari beshligiga kirdi, ular bilan savdo o‘sdi yoki o‘tgan yilgi darajada qoldi. Muhim hamkorlardan Fransiya, Afg‘oniston, BAA, Qirg‘iziston va Tojikiston bilan savdo profitsiti qayd etildi.
Eksport
Tovar eksportining asosiy mahsuloti oltindan ham oldinda bo‘lgan sanoat mahsulotlari bo‘lib qolmoqda. Yanvar oyida ularni yetkazib berishdan tushgan daromad $265,5 mlnni (-4,6%) tashkil etdi.
To‘qimachilik va mato eksportidan tushgan daromad $133,9 mlnni (-22,5%) tashkil etdi. Rangli metallar yetkazib berish uchdan bir qismga — $90,9 mlngacha oshdi, po‘lat va cho‘yan eksporti esa uch baravardan ko‘proqqa — $3,1 mlngacha kamaydi.
Ikkinchi o‘rinda $143,2 mln (+23,1%) bilan oziq-ovqat mahsulotlari joylashgan. Bunda sabzavot va mevalar ($91,6 mln, +19,1%), shuningdek, don mahsulotlari ($35,7 mln, +14,8%) ustunlik qiladi.
Kimyoviy mahsulotlar eksporti hajmi $133,1 mln (+22,6%) ni tashkil etdi. Noorganik moddalar 20,5% ga — $77,3 mlngacha o‘sishni ko‘rsatdi, keyingi o‘rinda $25,2 mln (2,1 barobar o‘sish) bilan o‘g‘itlar yetkazib berish turibdi.
Iste’mol va boshqa tovarlar eksporti $83,5 mlnni (-6,4%) tashkil etdi. Kiyim-kechak yetkazib berishdan tushgan daromad $64,8 mln (-9,8%) ga yetdi, “turli tayyor mahsulotlar” bo‘yicha 17,1% yoki $14,7 mlnga o‘sish kuzatildi.
Neft mahsulotlari yetkazib berish qariyb yarmiga oshib, $30 mlnga o‘sdi, shuningdek, elektr energiyasi eksporti ($17,5 mln) amalga oshirildi. Gaz eksporti esa o‘tgan yilgi ko‘rsatkichdan ($21,8 mln) 9% ga oshdi.
Mashinasozlik mahsulotlarini yetkazib berish 38% ga — $38,2 mlngacha tushib ketdi. O‘z navbatida, elektrotexnika eksporti 39% ga o‘sib, $17,9 mlnni tashkil etdi. Ikkinchi o‘rinda uchdan ikkiga qisqarish ($6,6 mln) bilan avtomobillar va ularning butlovchi qismlarini eksport qilish joy oldi.
Import
Tovarlar importi tarkibida mashinasozlik mahsulotlari $1,13 mlrd (-15,1%) bilan yetakchilik qilmoqda. Metallarga ishlov berish uchun mashinalar yetkazib berish $251,8 mln (+17,6%), avtomobillar va butlovchi qismlar — $243,8 mln (+10,1%), sanoat uskunalari — $235,7 mln (+28,6%), elektrotexnika — $176,3 mlrd (+11,7%), aloqa qurilmalari — $100,6 mln (-10,3%) ni tashkil etdi.
Ikkinchi o‘rinni sanoat tovarlari egalladi — $504,8 mln (-3,8%). Cho‘yan va po‘lat ($228,4 mln, -12,4%) va metall buyumlar ($64,2 mln, -4,8%) importi kamaydi, rezina buyumlari ($46,4 mln, +32,1%) va rangli metallar ($31,3 mln, +17,7%) importi oshdi.
Kimyo sanoati mahsulotlari importi 12% ga oshib, $408,6 mlnni tashkil etdi. Tibbiyot tovarlari uchun xarajatlar $171,1 mlrdga (+4,7%), birlamchi plastmassalarga $73,8 mlnga (+52,9%) yetdi.
Shuningdek, xorijiy oziq-ovqat mahsulotlari importi $334,7 mlnni (+33%) tashkil etdi. Don mahsulotlari yetkazib berish uchun $74,5 mln (+15,9%), shakar va qandolat mahsulotlari — $60,1 mln (+98,7%), go‘sht va go‘sht mahsulotlari — $48,2 mln (+86,3%) sarflangan.
Yoqilg‘i va yoqilg‘i-moylash materiallarini yetkazib berish 50,2% dan ko‘proqqa — $212,9 mlrdga oshdi. Rossiya va Turkmanistondan gaz importi 5,4 barobarga oshib, $27,8 mlnni tashkil etdi. Neft va neft mahsulotlariga xarajatlar $144,4 mlnga yetdi (+44,3%).
Avvalroq AQSh va Xitoy o‘rtasidagi savdo urushi O‘zbekiston savdo balansi taqchilligini oshirishi mumkinligi haqida xabar berilgandi.
