“Commonwealth Partnership Uzbekistan” (CMWP) konsalting kompaniyasi 2024-yil uchun Toshkentdagi ofis ko‘chmas mulklari sharhini taqdim etdi. “Spot” tadqiqot bilan tanishib chiqdi (nusxasi tahririyatda mavjud).
O‘tgan yili poytaxtdagi ofis ko‘chmas mulki bozori yangi obyektlar bilan faol to‘ldirildi, bu esa mulkdorlar o‘rtasida raqobatni kuchaytirdi va bo‘sh o‘rinlar darajasining oshishiga olib keldi. Shu bilan birga, ofis binolariga bo‘lgan talab, ayniqsa premium obyektlar va moslashuvchan ofislar segmentida yuqoriligicha qolmoqda. Ijaraga olingan nuqtalarning umumiy maydoni 520 ming kv.metrni tashkil etadi.
Ofis binolari ularning sifati, qulayligi va joylashuvini aks ettiruvchi A/A+ va B/B+ toifalariga bo‘linadi:
- A/A+ toifasi: ilg‘or qulayliklarga ega, qurilish sifati yuqori va nufuzli hududlarda joylashgan hashamatli binolar;
- B/B+ toifasi: bazaviy qulayliklarga ega yuqori sifatli, nisbatan markaziy hududlarda joylashgan hamda cheklangan budjetdagi ijarachilarga mos binolar.
A/A+ toifasidagi ofislarning o‘rtacha ijara narxi oyiga 1 kv.metri uchun $34,3 ni, B/B+ segmentida esa bu 1 kv.metr uchun $24 ni tashkil etadi. Har ikkala narx ham QQSsiz ko‘rsatilgan.
2024-yil oxirida A toifasidagi bo‘sh joylar darajasi 58,2% ga ko‘tarilib, 74,7 ming kv.metrga yetdi. Bu 2023-yilga nisbatan 40,6% ga, 2024-yilning birinchi yarmiga nisbatan esa 21,6% ga ko‘p.
CMWP ma’lumotlariga ko‘ra, bo‘sh maydonlarning keskin o‘sishi yangi obyektlarning faol ishga tushirilishi bilan bog‘liq. Shu bilan birga, bo‘sh ish o‘rinlari darajasi hisob-kitobiga nafaqat mavjud biznes markazlari, balki hali foydalanishga topshirilmagan binolar ham kiritilgan. Biroq, ularning egalari 2024-yilning dekabridan boshlab ijara shartlarini e’lon qilishga va ijarachilar bilan shartnomalar tuzishga tayyor.
B toifasida bo‘sh o‘rinlar darajasi 9,3% ga oshib, 12,7% ni tashkil etdi, bu 43,8 ming kv.metrga tengdir.
Mutaxassislar poytaxtning eng faol ishbilarmonlik hududlarini ajratib, ularni to‘rtta asosiy hududga bo‘ldilar: Tashkent City (TC), Shimoliy (NCBD), Janubiy (SCBD) va Markaziy ishbilarmonlik hududi (CBD).
| Markaziy | Shimoliy | Janubiy | Tashkent City | Boshqa hududlar | |
| O‘rtacha ijara stavkasi | $27,9 | $25,9 | $26 | buyurtmachiga qarab | $22,2 |
| А toifasi | $33,7 | - | - | buyurtmachiga qarab | - |
| В toifasi | $22,2 | $25,9 | $26 | $26,5 | $22,2 |
O‘zbekiston subbozorlari xaritasi
Nimalar kutilmoqda?
CMWP tadqiqotiga ko‘ra, 2025-yilda Toshkentdagi ofis ko‘chmas mulk bozori so‘nggi yillardagi jadal o‘sishdan so‘ng yangi sharoitlarga moslashishda davom etadi.
Asosiy talab tayyor pardozlangan premium ofislarga bo‘ladi, chunki kompaniyalar ta’mirlash xarajatlaridan qochib, to‘liq tayyorlangan binolarga kirishni afzal ko‘rishadi.
Mavjud maydonlar sonining ko‘payishi va yuqori raqobat tufayli mulkdorlar uzoq muddatli ijarachilarni jalb qilish uchun ijara stavkalari va shartlarini qayta ko‘rib chiqishlari mumkin. Ayrim hollarda bitimlarni tezroq tuzish uchun narxlarni 10−15% ga pasaytirish imkoniyati mavjud.
Moslashuvchan ofislarning mashhurligi yanada oshishi kutilmoqda, bu esa bozorda shu kabi yangi maydonlarning paydo bo‘lishiga olib keladi.
Bundan tashqari, zamonaviy arxitektura va sifatli pardozlash bilan kichik ofis binolarini (5−6 qavatli) qurish tendensiyasi saqlanib qolmoqda. Bunday format developerlar uchun xatarlarni kamaytiradi, investitsiyalarning qaytarilishini tezlashtiradi va obyektlarni tezroq foydalanishga topshirish imkonini beradi.
Shuningdek, tahlilchilar joriy yil bozorni barqarorlashtirish davri bo‘ladi degan fikrda. Muvozanatli taklif, ijara shartlarining moslashuvchanligi va ofis obyektlari sifatini oshirish asosiy omillar bo‘ladi.
Stavkalar pasayishiga qaramay, premium va moslashuvchan ofislarga talab yuqori bo‘lib qoladi, yangi loyihalar esa bozor qiyofasini o‘zgartirishda davom etadi.
Avvalroq Toshkentda ko‘p qavatli uylarga investitsiyalarning daromadliligi pasayayotgani haqida xabar berilgandi.
