AQSh Federal sudi Google’ning onlayn qidiruvdagi monopoliyasi bo‘yicha sud jarayonini boshladi. Bu haqda The Wall Street Journal xabar bermoqda.
Adliya vazirligi qat’iy choralar ko‘rishni — Chrome brauzerini sotishni, Google’ning qurilmalarda standart qidiruv tizimi maqomi to‘g‘risidagi kelishuvlarni bekor qilish talab qilmoqda,
Shuningdek, kompaniyadan raqobatchilarga foydalanuvchi ma’lumotlariga kirish huquqini berish ham so‘ralmoqda.
Sud majlisini ilgari Google monopoliyasini noqonuniy deb tan olgan sudya Amit Mehta olib bormoqda. Adliya vazirligi vakili Devid Dalkvistning aytishicha, sud internetning butun bir avlod tomonidan shakllangan hukmronligiga chek qo‘yishi mumkin. Vazirlik Google’ning reklama biznesiga qarshi muvaffaqiyatli sud jarayoniga ishora qilmoqda.
Da’vo ma’lumotlariga ko‘ra, Google jahon qidiruv bozorining taxminan 90%ini egallab turibdi. Kompaniya Safari brauzerida asosiy qidiruv tizimi bo‘lib qolish uchun Apple kompaniyasiga yiliga $20 mlrddan ortiq to‘lovlar amalga oshirgan.
AQSh, Google, monopoliya
Agar AQSh Adliya vazirligining bosh kompaniyadan ajralib chiqish to‘g‘risidagi taklifi qabul qilinsa, Google Chrome brauzerini $20 mlrdga sotishi mumkinligi haqida xabar berilgandi
Qayd etilishicha, bu qaror eng yirik texnologik kompaniyalardan biriga nisbatan tarixiy bosim chorasi bo‘lishi mumkin.
Avvalroq “Bloomberg” AQSH Adliya vazirligi sud orqali Google’ni Chrome brauzerini sotishga majburlamoqchi ekani haqida xabar bergan edi.
Bundan tashqari, agentlik qidiruv natijalarida sun’iy intellekt tomonidan yaratilgan javoblar uchun boshqa kontentdan foydalanishni cheklash, shuningdek, Android operatsion tizimini boshqa Google xizmatlaridan, jumladan, Google Play ilovalar do‘konidan ajratishni taklif qildi.
Avgust oyida Vashingtondagi okrug sudi Google qidiruv tizimlari bozorida qurilma ishlab chiqaruvchilari va veb-brauzerlar bilan o‘zlarining mahsulotlarida o‘z qidiruv tizimidan foydalanish bo‘yicha kelishuvlar orqali monopoliyani o‘rnatish orqali monopoliyaga qarshi qonunchilikni buzgan deb topdi.
Sud bunday “milliardlab” bitimlar boshqa internet qidiruv tizimlari uchun raqobatni qiyinlashtiradi, deb hisobladi.
Avgust oyi o‘rtalarida Adliya vazirligi texnologik gigantni bo‘lish imkoniyatini ko‘rib chiqayotgan edi.
Eng ko‘p muhokama qilingan variantlar orasida Android operatsion tizimi, AdWords va Chrome sotuvi bor edi.
Biroq Google’ning o‘zi taklif qilingan bo‘linish haqidagi ma’lumotlarni rad etdi. O‘sha paytda yangi monopoliyaga qarshi holat qayd etilmagan.
Ushbu qaror Meta, Amazon va Apple kabi boshqa yirik texnologiya kompaniyalari uchun ham namuna bo‘lishi mumkin.
Masalan, Yevropa Komissiyasining yaqinda yuz bergan ishi va qaroridan so‘ng Apple uchinchi kompaniyalarga kontaktsiz to‘lovlarni amalga oshirish va o‘rnatilgan ilovalarni o‘chirishga ruxsat berishga majbur bo‘ldi.
Google’ning ta’kidlashicha, bunday natija bozorga zarar yetkazishi, narxlarning oshishi va innovatsiyalarni sekinlashtirishi mumkin. Kompaniya, shuningdek, Meta kabi raqobatchilarga ishora qiladi va reklama beruvchilarning ko‘plab muqobil variantlari borligini aytadi.
AQSh Adliya vazirligi YouTube bosh direktorini so‘roq qilishni va kompaniyaning reklama bo‘limining sobiq va amaldagi rahbarlarining ko‘rsatmalarini tinglashni rejalashtirmoqda.
Agar Adliya vazirligi muvaffaqiyatli bo‘lsa, Google nafaqat o‘z biznesining bo‘linishi, balki tovon talab qiladigan reklama beruvchilarning sud jarayonlari to‘lqiniga duch kelishi mumkin.
Bernstein tahlilchilari Google’ning umumiy moliyaviy yo‘qotishlari $100 mlrdgacha yetishi mumkinligini taxmin qilmoqda.
Bu so‘nggi ikki oy ichida Google’ga qarshi qo‘zg‘atilgan ikkinchi monopoliyaga qarshi ishdir. Avgust oyida sud kompaniyaning internet qidiruv bozoridagi monopoliyasini noqonuniy saqlab qolganligi haqida qaror chiqargan. Bu so‘nggi 20 yildagi eng yirik monopoliyaga qarshi qaror edi.
